Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego powołane zostało do życia w dniu 6 sierpnia 1992 roku, w wyniku przekształcenia Oddziału Zbiorów Muzealnych Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego w samodzielną jednostkę ogólnouczelnianą. 13 maja 2005 r. został utworzony Oddział Muzeum UWr ” Dom Archeologa” w campusie przy ul. Koszarowa 3 (budynek nr 8) gdzie prezentowane są wystawy czasowe związane z badaniami archeologicznymi.
Muzeum mieści się w głównym budynku uniwersyteckim, barokowym gmachu projektu Krzysztofa Tauscha, usytuowanym nad brzegiem Odry. Jego sylwetka architektoniczna, wzbogacona wspaniałym wystrojem rzeźbiarskim i malarskim, zaliczana jest do najcenniejszych zabytków barokowych w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej.
W skład Muzeum wchodzą następujące zabytkowe sale:
Aula Leopoldyńska – największa i najbardziej reprezentacyjna sala gmachu głównego – to jedyne w Polsce, tak dobrze zachowane świeckie wnętrze barokowe z pełnym wystrojem, na który składa się iluzjonistyczne malarstwo ścienne Krzysztofa Handkego z Ołomuńca oraz dekoracja i wyposażenie rzeźbiarskie autorstwa Franciszka Mangoldta z Moraw i włoskiego mistrza Ignatiusa Provisore.
Oratorium Marianum z równie bogatym, jak Aula barokowym wystrojem i wyposażeniem, powstało jako kaplica zakonna w latach 1728-1741. Po sekularyzacji zakonu jezuitów i powołaniu Uniwersytetu w 1811 roku wnętrze przekształcono w koncertową Salę Muzyczną.
Wieża Matematyczna z tarasem widokowym na wysokości 42 m. to dawne, urządzone w 1791 roku przez jezuitę, profesora Uniwersytetu L.A. Jungnitza Obserwatorium Astronomiczne z pierwszym przyrządem – wytyczoną na posadzce pomieszczenia Wieży linią południkową. Jest to jedyny tego typu instrument w Polsce.
oraz trzy sale ekspozycyjne:
Sala im. Romana Longchampsa
Sala im. Stefana Banacha
Sala Pod Filarem
Muzeum ma profil historyczny, a jego zbiory w przeważającej mierze są poświęcone szeroko pojętym dziejom uczelni – począwszy od XV wieku do chwili obecnej. Najstarsze zbiory mają jeszcze metrykę Akademii Leopoldyńskiej, większość pochodzi jednak z okresu późniejszego, po 1811 roku.
